Bilim insanları, Mısır piramitlerinde bugüne kadar bilinenleri sorgulatacak yeni bir keşfe imza attı. Birden fazla kişinin varlıklı soylulara has bir onur olarak gördüğü piramitlere gömülme geleneği, bu keşifle birlikte yeni bir mana kazanabilir. Tombos’ta bulunan iskeletler, klasik soylu anlayışıyla bağdaşmayan fizikî işaretler taşıyor.
Uzmanların incelediği iskeletler, fizikî olarak zorlayıcı işlerde çalışmış şahıslara ilişkin. Bu durum, kelam konusu bireylerin piramitlere gömülen düşük statülü çalışanlar olduğunu ortaya koyuyor. Araştırmalara nazaran, Mısır’ın soyluları hayatlarını kaybettiğinde, kendilerine öbür dünyada hizmet etmeleri için emekçilerini ve hizmetçilerini de yanlarında götürmeyi tercih ediyordu. Bunun, bu bireylerin vefatına neden olan bir gelenek olduğu anlaşılıyor.
Piramitlerin öyküsünü yine yazacak keşif
Uzmanlar, bu keşfin Mısır piramitlerine dair uzun müddettir anlatılan kıssaları büsbütün değiştirebileceğini öne sürüyor. Piramitlerde sadece firavunlar ve güçlü soyluların değil, tıpkı vakitte onların memurlarının ve hizmetçilerinin de gömülü olduğu, devrin toplumsal tertibine dair çarpıcı ipuçları sunuyor.
Keşfin merkezi olan Tombos, günümüzde Mısır ile Sudan hududunda, ünlü Nil Irmağı’nın kıyısında yer alıyor. Arkeolojik bulgular, bu bölgenin MÖ 1500 civarında Mısırlılar tarafından fethedilerek değerli bir sömürge merkezi haline getirildiğini gösteriyor. O periyot Tombos nüfusunun, memurlar, zanaatkarlar, katipler ve profesyonellerden oluştuğu düşünülüyor. Bu şahıslar, dokümanları okuyup yazabilen, devrin okuryazar sınıfından bireylerdi.
Keşif, farklı fizikî yapıya sahip iki küme insanı ortaya koyuyor. Bir kısmı çok az fizikî aktivitede bulunmuş bireylerden oluşurken, öbür kısmı hayatı boyunca ağır işlerde çalışmış şahıslardan oluşuyor. Firavunlar, öbür dünyada bile kendi tertiplerini korumak isteyerek sırf hizmetçilerini değil, tıpkı vakitte memurlarını ve katiplerini de yanlarına almış üzere görünüyor.
Tarihten bir ders: “Fakirin yüzü güler mi?”
Bu bulgular, devrin toplumsal tertibini sorgulatırken, geçmişten günümüze “fakirin yüzü güler mi?” sorusunu da tekrar akıllara getiriyor. Firavunların, hayat uzunluğu kendilerine hizmet eden şahıslara, vefatlarında bile özgürlük tanımadığı anlaşılıyor. Ömürleri boyunca hizmet eden bu beşerler, vefatta de soylularla birlikte öbür dünyaya seyahat etmeye mahkum bırakılmışlar.
