Geçtiğimiz çarşamba günü sabah saatlerinde, Kuzey Avrupa’da değişik bir olay yaşandı. BBC’nin bildirdiğine nazaran, SpaceX’in Falcon 9 roketi Dünya atmosferine denetimsiz bir formda yine giriş yaptı. Bu sırada gökyüzünde yanan enkaz, Danimarka, İsveç ve İngiltere’deki beşerler tarafından görüldü. Lakin en büyük tesir, rokete ilişkin modüllerin ülke geneline yayıldığı Polonya’da hissedildi.
Olayın akabinde Polonya’nın Komorniki kentinde yaşayan depo sahibi Adam Borucki, art bahçesinde kömürleşmiş bir varil buldu. Borucki, yaklaşık iki metre uzunluğunda ve bir metre genişliğindeki bu tankın fotoğraflarını çekerek, SpaceX roketinin bir kesimi olduğunu doğrulamak için Polonya uzay ajansı Polsa’ya başvurdu. BBC’ye nazaran, Wiry yakınlarındaki bir ormanda da benzeri bir tank bulundu.
Polsa, bu kazanın Falcon 9 roketinin ikinci basamağının modülü olduğunu ve 04:46 ile 04:48 ortasında Dünya atmosferine tekrar girdiğini belirledi. Enkazın birçok Polonya’ya düşmüş üzere görünse de, kimi modüllerin Almanya ve Ukrayna’ya da düşmüş olabileceği söz edildi. Neyse ki şu ana kadar rastgele bir yaralanma bildirilmedi.
SpaceX’in roketleri, Dünya’ya denetimli bir halde geri dönebilme özelliğiyle ünlü. Lakin, bu özellik sadece roketin birinci kademesi için geçerli. Yükü yörüngeye taşıyan ikinci basamak ise atmosfere tekrar giriş sırasında yanmak üzere tasarlanmıştır. Ancak bu olayda görüldüğü üzere, ikinci evre her vakit planlandığı üzere büsbütün yanmayabilir ve birtakım kesimler yeryüzüne düşebilir. Bu çeşit kazalar daha evvel de yaşanmıştı; örneğin, 2014’te Polonya’da ve 2021’de Washington’da benzeri tanklar bulunmuştu.
Artan SpaceX enkazları
Genellikle, roketlerin tekrar girişi denetimli bir biçimde gerçekleştirilir ve enkaz kesimlerinin okyanusa düşmesi sağlanır. Fakat tekrar girişler her vakit planlandığı üzere gitmeyebilir ve SpaceX enkazları giderek büyüyen bir sorun haline gelecek üzere görünüyor. Bu yılın başlarında, İngiltere’nin Turks ve Caicos adaları, üzerlerine roket kesimlerinin yağdığından şikayet etti. Avustralya da emsal bir durumla çaba ediyor ve Avustralyalı havayolu şirketi Qantas, bu yılın başlarında düşen roket enkazlarından kaçınmak için kimi uçuşlarını altı saate kadar ertelemek zorunda kaldı.
