Son devirde su altı internet kablolarına yönelik sabotaj teşebbüslerinin artması, Avrupa ülkeleri, Avrupa Birliği ve NATO’yu harekete geçirdi. Kritik kıymete sahip olan bu kablolar, internet trafiğinin %95’inden fazlasını taşıyor ve hasar görmeleri, 2024’ün başlarında yaşanan internet problemlerinin ana nedenlerinden biri olarak kabul ediliyor.
Bu cins risklere karşı geliştirilen yenilikçi tahlillerden biri, AP Sensing firmasının geliştirdiği ve su altı fiber optik kablolarda oluşan akustik sinyalleri “dinlemeye” dayanan teknoloji. AP Sensing tarafından geliştirilen sistem, fiber optik kablolarda bir dalgıcın dokunması, bir geminin çapasının sürüklenmesi üzere müdahaleler sonucu oluşan akustik güç kaynaklı sıra dışı ışık dalgalarını tespit ediyor. Bu teknoloji, fiber üzerinde hareket eden akustik gücün sinyalleri bozma özelliğine dayanıyor. Firmanın küresel satış yöneticisi Daniel Gerwig, BBC’ye yaptığı bir gösterimde, bir dalgıcın kabloya dokunmasını kolaylıkla tespit edebildiklerini belirterek, “Sinyaldeki bozulmayı ölçebiliyoruz” dedi.
Fiber optik kablolar sırf fizikî temaslardan değil, tıpkı vakitte çevresel tesirlerden de etkilenebiliyor. Örneğin, ısı değişiklikleri, kabloların gömülü olduğu yerlerden çıkmış olabileceğine işaret edebiliyor. AP Sensing’in geliştirdiği sistem, sırf kabloya dokunan ögeleri değil, birebir vakitte problemlere sebep olan gemilerin boyutunu, pozisyonunu ve seyahat tarafını tespit edebiliyor. Bu, muhtemel müdahalelerin süratli bir halde kaynağına ulaşmayı mümkün kılıyor.
Yeni kablolara gereksinim duyulmuyor
Bu yenilikçi yolun bir öteki değerli avantajı, yeni kabloların döşenmesini gerektirmemesi. Sistem, mevcut fiber optik kablolardaki “karanlık” fiberleri, yani kullanılmayan yahut özgür fiber kanallarını kullanarak fonksiyon görüyor. Lakin, teknolojinin tam kapasiteyle çalışabilmesi için her 100 kilometrede bir dinleme istasyonu kurulması gerekiyor. Bu da metodun maliyet ve uygulama boyutunda birtakım sınırlamalara sahip olduğunu gösteriyor.
Baltık Denizi’ndeki su altı internet kabloları, geçtiğimiz periyotta, kasıtlı olduğu düşünülen müdahaleler sonucunda hasar gördü. Bu durum, telekomünikasyon şirketleri ve su altı kablo operatörleri ortasında güvenlik konusunda yeni yolların geliştirilmesine olan talebi artırdı. AP Sensing’in sunduğu teknoloji, bu taleplere tesirli bir karşılık niteliği taşıyor.
